|
अंगणातलं आभाळ
Author: यशवंत पाठक
Publisher: ग्रंथाली प्रकाशन
|
|
Price: $8.1 $6.48 20% OFF ( ~380 Pages, R300)*
Reaches you in 4 to 5 weeks. We do not carry inventory. Availability status of Marathi books is always fluid. We promptly post refund for OutOfPrint books. (More options)
|
* Price does not include shipping charge. It is calculated for the the full order.
Note: Because of lack of uptodate information, certain books could be out of print or unavailable. In such case, the cost for those books will be refunded in full to you.
Synopsis:
स्वातंत्र्योत्तर काळातील पहिल्या कष्टमय पर्वात मध्यमवर्ग दुष्टचक्रात सापडला व त्याने आपली परंपरा, वृत्ती यांचा त्याग केला. परंतु नंतरच्या आर्थिक प्रगतीबरोबर आलेल्या सुस्थैर्यामध्ये आठवले ते परंपरेचेच संचित ... सामाजिक स्थित्यंतरात सापडलेल्या ब्राह्मण तरुणाची एक सुरस कहाणी.
Review courtesy of Maharashtra Times:
२४डिसेंबर२०००
अंगणातलं आभाळ
यशवंत पाठकलिखित अंगणातलं आभाळ या आत्मकथनाची पुनर्मुद्रित आवृत्ती दि. २१ रोजी
ग्रंथालीतर्फे प्रसिद्ध झाली. त्यानिमित्त लेखकाचे
चार शब्द या आत्मकथनाची कल्पना दिनकर गांगल यांची आहे. बोलता बोलता ते म्हणाले,
तू कीर्तनपरंपरा नाकारलीस, पण कीर्तनावरच संशोधन केलंस. एस. एस. सी. पासून ते
संशोधनापर्यंतचा तुझा जो हा प्रवास झाला तो आम्हाला लिहून दे. राम पटवर्धनांनी या
कल्पनेला दुजोरा दिला.
माझे वडील प्रख्यात कीर्तनकार. आईही कीर्तने करायची. पणजोबा उत्कृष्ट भजनीबुवा होते.
आजोबा गुरुवार भजनी मंडळात नित्य जात. घरातील एकूण वातावरण बाळबोध.
कुळधर्म-कुळाचार वेळच्या वेळी झाले पाहिजेत अशा शिस्तीत एकूण वडिलांचे, आजोबांचे
वागणे बघितले. पणजोबांना पाहिले नाही, पण ते फार कडवे होते असे आजोबा सांगत. रोज
गणपती अथर्वशीर्ष, पुरुषसूक्त, श्रीसूक्त म्हटल्याशिवाय जेवण नाही असा घरातला दंडक होगा.
आजोबांपाशी मी चौथ्या इयत्तेपर्यंत राहिलो. पिंपळनेरच्या पांझरेच्या वाळवंटात खूप खेळलो.
लोणसरीच्या कुंडात बुडया मारल्या. मांगीतुंगी पोर्णिमेच्या रात्री बघितला. मुल्हेरच्या
उद्धवमहाराजांच्या समाधी-उत्सवात आजोबांबरोबर लंगोटी नेसून सोवळयाने पंगतीत पाणी दिले.
गावजेवणाला दिवसभर सबंध पंगतीतून नाचलो. गांगेश्वराला एकटाच एका गुजराथ्याच्या
प्रेतयात्रेबरोबर बघत बघत घरापासून तीन मैलांवर गेलो, म्हणून आजोबांनी यथेच्छ बडवले.
पिशवीतल्या आवळेचिंचा शाळेच्या दफ्तरात चुकून राहिल्या. आजोबांनी दफ्तर घेण्यापूर्वी आजीने
त्या आपल्या पदराखाली लपवल्या. आजी आजोबांशी दप्तरात चिंचा नाहीत म्हणून खोटं बोलली.
चांदीच्या मुठीची काठी आजीच्या पाठीत बसली. रात्री गोधडीत आजी लहान पोरासारखी
कण्हत होती.
कीर्तनाच्या फिरस्तीमुळे भाऊ-आई अधुनमधून पिंपळनेरला मुक्काम करीत. झांज
वाजवल्याशिवाय बावीस माणसांचे खटले चालणार कसे? भाऊ सर्वात मोठे. एकत्र कुटुंब. त्यात
वडीलमुलाने न बोलता सर्वांचे केले पाहिजे हा प्रपंची बाणा. आईला एक शब्द विचारायची
हिंमत नव्हती. आपल्या मुलाला नीट वाढवला पाहिजे असे तिला वाटे. याचा विचार भाऊंनी
केला नाही. आईने भाऊंना एकदा हे सारे धाडसाने सांगितले.
ममद्या, पल्या, भान्या, शंकर्‍या या माझ्या मित्रांच्या संगतीत बरेच गावरान बोलायला शिकलो.
आईने विचारले, मी नानाला नाशिकला घेऊन जाऊ? आबा लाल झाले. भाऊंनी शिव्या
घातल्या. शहरातल्या मुलांना काय वळणं आहेत हे माहीत आहे असे म्हणत आबा, आजी,
अंतुकाका, मनुआत्या, दमीआत्या या सगळयांनी आईचा उद्धार केला. तीन मजली वाडासुद्धा
भांडणाला अपुरा पडला. आजीने मात्र आईच्या कानात सांगितले, नानाला ने. शिकव.
आई मला घेऊन नाशिकला आली. पांझरेच्या काठावरून गोदाकाठी आलो. प्राथमिक
शिक्षणमंदिरात नाव घातले. खेडयातले गुर्जीह्यह्य ओ गुर्जीह्यह्य असे एकदम तोंडात आले की,
वर्गातली मुले धो धो हसायची. मी रडायचो. गुरुजी मला जवळ घेत म्हणायचे, हांह्यह्य म्हण
सर. काय म्हणायचं स..र्‍अ....
भाऊंनी पंचवटीच्या संस्कृत पाठशाळेत घातले. दर्भाच्या आसनावर बसून रामो हरि: करि
भूभृतला सुरुवात झाली. संध्याकाळी गांधर्व संगीत विद्यालयात तबला शिकायला जाऊ लागलो.
घरात कीर्तनाचा साथीचा संच तयार झाला. काही उत्सवांत, कीर्तनसंमेलनात गंमत म्हणून कीर्तने
केली.
भाऊंची इच्छा होती, मी कीर्तनकार व्हावे. आईची तशी मुळीच नव्हती. तिला वाटे, मी आपल्या
परिस्थितिनुसार उत्तम शिकावे व नोकरी करावी. यात मी सापडलो नि माझ्या गोदाकाठच्या
अंगणाने मला भलतेच आभाळ दाखविले. त्याची ही आत्मकथनात्मक कहाणी विशिष्ट
काळापुरती (एस. एस. सी. ते पीएच. डी) यात आहे.
या लेखनाच्या वाटचालीत तात्यासाहेब शिरवाडकर, राम पटवर्धन, अशोक महाजन, मीरा मुकुंद
धाराशिवकर, प्रसन्नकुमार अकलूजकर, धनंजय गोवर्धने, अलका विजय पेंडसे यांनी मोलाचे
सहाय्य केले. ग्रंथालीचे नि माझे आरंभापासून अतूट नाते आहे. ग्रंथालीचे दिनकर गांगल,
अरुण साधू व त्यांच्या सर्व सहकार्‍यांचा मी आभारी आहे. वाचकाला सप्रेम नमस्कार करून हे
चार शब्द पुरे करतो.
|
|
|
|
आत्मचरित्र