|
औषधी विश्वकोश
Author: मंदार राजाराम जोशी
Publisher: इंकिंग इनोव्हेशन्स
|
|
Price: $24.37 $19.49 20% OFF ( ~200 Pages, R800)*
Reaches you in 4 to 5 weeks. We do not carry inventory. Availability status of Marathi books is always fluid. We promptly post refund for OutOfPrint books. (More options)
|
* Price does not include shipping charge. It is calculated for the the full order.
Note: Because of lack of uptodate information, certain books could be out of print or unavailable. In such case, the cost for those books will be refunded in full to you.
Synopsis:
म. टा. १८ जानेवारी २०१५
पारंपरिक वनस्पतींची वैद्यकीय ओळख
-- मोहन कान्हेरे
प्रकृतीत बिघाड झाला की आपण डॉक्टरांकडे धाव घेतो. त्यांनी दिलेल्या औषधांचं सेवन करतो. पथ्यपाणी सांभाळतो. स्वत:च्या शरीरात होणार्‍या बारीक-सारीक बदलांवर आपलं चोख लक्ष असतं. कालांतराने आपण व्याधीमुक्त होतो... हे सर्व घडताना अनेक प्रश्न, शंका आपल्या मनात उद्भवतात. त्यांतील काहींची उत्तरं समदु:खी व्यक्तींशी चर्चा करून, आरोग्यविषयक लेख वाचून आपण मिळवतो. विविध औषधांचे परिणाम आपल्या शरीरावर कसे कसे होतात, मामुली शारीरिक तक्रारींवर आपला आपण काही इलाज करू शकतो का? याबाबतीत आपला पूर्वानुभव काय होता या दिशेने गांभीर्याने आपण 'चिंतन' करतो. त्याकरिता आरोग्यविषयक पुस्तकं आपल्याला मदत करतात... सावधगिरी बाळगली तर यशही येतं. आणि मग अशा पुस्तकांचं महत्त्व अधिक वाटू लागतं. गेली बावीस वर्षे होमिओपॅथीचे डॉक्टर म्हणून कार्यरत असलेले डॉ. मंदार राजाराम जोशी यांनी असाच एक 'औषधी विश्वकोश' नावाचा मोठा ग्रंथ 'जिज्ञासू' वाचकांसाठी सादर केला आहे. 'एक संग्राह्य ज्ञानकोश' असंच एका वाक्यात त्याचं वर्णन करता येईल.
प्रस्तुत ग्रंथात प्रत्येक औषधीची गुणात्मक संपूर्ण व्याप्ती दाखवली गेली आहे. 'यांतील बर्‍याचशा औषधी या एकट्या, स्वतंत्रपणे एखाद्या रुग्णाचा आजार बरा करण्याची क्षमता बाळगतात,' असं प्रस्तावनेत डॉक्टरांनी म्हटलं आहे. ग्रंथात समाविष्ट असलेल्या औषधी या आयुर्वेद, होमिओपॅथी, चिनी औषधी, युनानी, युरोपियन, अमेरिकेतील रेड इंडियन, प्राचीन अरबी किंवा भूमध्यसमुद्राच्या तीरावरील देशात कुठल्या ना कुठल्या उपचारपद्धतीत वापरल्या गेल्या आहेत असं डॉ. जोशी यांचं निरीक्षण आहे. सर्वसामान्य वाचकाच्या माहितीत त्याने भर पडते. १) खनिज आणि रसायन, २) वनौषधी, आणि ३) प्राणिजन्य औषधी असे तीन विभाग करून १५०हून अधिक औषधींची सविस्तर आणि सचित्र माहिती अॅलोपथी, आयुर्वेद आणि होमिओपॅथींतील तिच्या वापरासह या ज्ञानकोशात उपलब्ध आहे. आयुर्वेदिक ग्रंथांमधले श्लोक आणि फोटोदेखील शक्य तिथे छापून अधिकच परिपूर्णता आणली आहे हे महत्त्वाचं.
'खनिज वा रसायन' गटात नवसागर, रौप्य, सुवर्ण, पापडखार, गंधक इत्यादी वीस औषधी, प्राणिजन्य गटात मधमाशी, गायीचं दूध, कस्तुरीमृग अशा अकरा औषधी, आणि 'वनौषधी' गटात आलं, लसूण, बिब्बा, सुपारी, अक्रोड, कॉफी, पुदिना इत्यादी १२० औषधींचा समावेश करून गुणात्मक आणि संख्यात्मक भरीवपणा ग्रंथाला आणला गेला आहे.
घरातील स्वयंपाकाच्या साहित्यात, दागिन्यांत, भांड्यांमध्ये, परसदारी असलेल्या बागेत किंवा रानावनात, अनेकदा ज्या उपयुक्त औषधी आपल्याला दिसतात त्यांची 'संपूर्ण वैद्यकीय ओळख' आपल्याला नसते. या ग्रंथराजामुळे ती यथार्थपणे होते. खेरीज 'थोडक्यात महत्त्वाचे' शीर्षकांतर्गत लेखकाने केलेल्या नोंदी आणि निरीक्षणं खूपच महत्त्वाची माहिती पुरवतात. विख्यात अस्थिरोगतज्ज्ञ डॉ. के. एच. संचेती यांनी सुरुवातीला अल्पाक्षरी तथापि अत्यंत स्वागतार्ह प्रस्तावना लिहिली आहे. हत्ती आणि सात आंधळे या कथेकडे निर्देश करून ते म्हणतात, 'आपण प्रत्येक बाबतीत ओने-सिदेद विचार करतो... सर्वच पॅथींच्या डॉक्टरांसाठी हे पुस्तक उपयोगी आहे; एये ओपेनेर देखील आहे. ते सर्वसामान्यांसाठीही उपयुक्त आहे' डॉ. संचेतींच्या या प्रस्तावनेत महत्त्वाची माहिती मिळते.
ते म्हणतात, 'आयुर्वेदामध्ये सोन्याचा उपयोग सुवर्ण सूतशेखर मात्रा देऊन जीर्ण आणि मंदज्वर, खोकला व जुना दमा आणि पित्तनाशक म्हणूनही केल्याचे सर्वश्रुत आहे. होमिओपॅथीमध्ये याचा उपयोग पेशींचा र्‍हास होणार्‍या आजारांवर उपचार म्हणून केला जातो. नवीन संशोधनाद्वारे सोन्याचे नॅनो पार्टिकल्स कॅन्सरच्या गाठींच्या उपचारात वापरले जातात...'
जाता जाता, एक महत्त्वाचं सांगावंसं वाटतं की यातील औषधी वनस्पतींचा सेवन 'विधी', मात्रा आणि पथ्यपाणी समजावं म्हणून डॉक्टरांचा सल्ला महत्त्वाचा असणारच आहे... मामुली तक्रारींवर पूर्वी जसा 'आजीबाईचा बटवा' काम करीत असे, तसा उपयोग या पुस्तकाचा करून घेता येईल हे मात्र नक्की!
Maharashtra Times Review
|
 |
|
|
वैद्यक